Hoe kom ik uit mijn hoofd?

Help, ik kan niet voelen

Een cliënt van mij zei ooit met een zucht:
"Pfff… ik zit zóveel in mijn hoofd. Het moet stoppen. Ik moet leren voelen!"

Herkenbaar? Misschien zeg je het zelf ook weleens. Dat je uit je hoofd wil en naar je gevoel. Alsof er ergens een knop zit die we om kunnen zetten; van denken naar voelen.

Wat mij opvalt is dat er in zulke uitspraken vaak ongemerkt een flinke portie ‘moeten’ verscholen zit. Dat moeten veroorzaakt geen ruimte of ontspanning, maar juist nog meer kramp, piekeren en analyseren. Het hoofd zet er nog een schepje bovenop, om dat ‘moeten voelen’ voor elkaar te krijgen.

Je kunt het allang
Toen ik mijn cliënt die dag hoorde, stelde ik een andere vraag: "Wat als jij allang kunt voelen?" Want dat kun je waarschijnlijk gewoon. Daar hoef je niets voor te leren. Voelen is geen vaardigheid die je kwijt bent geraakt of waar je een diploma voor nodig hebt. Wat vaak wél gebeurt, is dat we voelen; maar vervolgens wegbewegen. Niet van het voelen zelf, maar van de gevoelens die opkomen.

Blijdschap? Die is welkom. Daar willen we vaak meer van. Maar ongemak? Pijn? Verdriet? Onrust? Angst? Dat soort gevoelens nodigen zichzelf meestal uit zonder dat we ze besteld hebben. En eerlijk is eerlijk: het zijn geen prettige gasten. Dus schuiven we ze liever snel weer de deur uit.

Het hoofd beschermt ons
Dat wegbewegen kan subtiel zijn. Soms vluchten we in ons hoofd: door te analyseren, verklaren, verklaren over verklaren. In het hoofd dus.
Of we zetten ons gevoel uit door afleiding te zoeken. Scrollen op onze telefoon. Nog een taakje doen. Netflix. Of we drukken het weg door hard te werken, continu voor anderen te zorgen of onszelf wijs te maken dat het allemaal wel meevalt.

We zijn pijnvermijdende wezens
Het is heel menselijk. Ons zenuwstelsel is er zelfs op gebouwd: weg van pijn, richting veiligheid. Maar wat als écht voelen betekent dat je bereid bent om ook dát toe te laten?
Dat je niet per se van je hoofd naar je gevoel hoeft — maar mag blijven waar je bent, en simpelweg opmerken wat er al is.

Voelen vraagt geen inspanning. Het vraagt eerder om vertragen. Zacht worden. Je aandacht naar binnen keren, zonder oordeel. Dat kan spannend zijn, vooral als je hebt geleerd dat sommige gevoelens te groot, te pijnlijk of te bedreigend zijn. Ik begeleid je om stap voor stap te ontdekken dat je dat aankunt. Dat het veilig is. Dat er onder die golven van ongemak vaak iets heel waardevols verscholen ligt: jouw waarheid. Jouw verlangen. Jouw levendigheid.

Voelen is geen trucje. Het is een her-innering. Je lichaam weet de weg al.